Zarządca sukcesyjny
Kto to jest i jaki jest zakres jego działania?
Zarządca sukcesyjny to osoba lub instytucja, która jest odpowiedzialna za przejęcie aktywów i majątku po śmierci właściciela. Ich działania obejmują doradztwo, planowanie sukcesji i zarządzanie aktywami.
Właściciele jednoosobowych działalności gospodarczych oraz wspólnicy spółek cywilnych mogą ustanowić zarządce sukcesyjnego, dzięki któremu ich biznes będzie dalej funkcjonował po ich śmierci. Jeśli zarządca sukcesyjny nie zostanie ustanowiony, to prawo do powołania zarządcy sukcesyjnego przechodzi na spadkobierców lub osoby, które od nich otrzymały testamentem.
Zarządca sukcesyjny to osoba, która zajmuje się prowadzeniem firmy po śmierci właściciela. Ich zadanie polega na tymczasowym utrzymaniu bieżącego funkcjonowania aż do wypełnienia ostatecznych formalności spadkowych. Po odpowiednim czasie należy zgłosić wygaśnięcie tego urzędu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
Zarządca sukcesyjny – jaki jest cel?
Kiedyś śmierć przedsiębiorcy oznaczała zahamowanie jego działalności. Oczywiście, spadkobiercy uzyskiwali kontrolę nad przedsiębiorstwem po jego zgonie, ale aby nadal prowadzić go w sposób ciągły, musieli przejść długotrwały i czasochłonny proces stwierdzenia nabycia spadku oraz jego działu. W efekcie firma traciła partnerów biznesowych oraz inne licencje, pozwolenia lub decyzje, do których miała on dostęp.
W 2018r. weszła w życie ustawa o zarządcy sukcesyjnym i dała możliwość płynnego przejęcia firmy przez spadkobierców. Ustawa ta znacząco ułatwiła proces kontynuowania działalności, a nowe rozwiązanie – przedsiębiorstwa w spadku – to doskonałe rozwiązanie.
Ustanowienie zarządcy sukcesyjnego
Przed swoją śmiercią, przedsiębiorca może wyznaczyć określoną osobę lub prokurenta jako swojego zarządcę sukcesyjnego. Musi ona najpierw zgodzić się na to i wpis do CEIDG. Aby skutecznie ustanowić zarządcę sukcesyjnego, te kroki są obowiązkowe.
Przedsiębiorca może również powołać rezerwowego zarządcę sukcesyjnego, który będzie wchodzić w życie, jeśli zostanie on zwolniony lub nie będzie mógł pełnić swoich obowiązków. Jeśli nie został on powołany za życia przedsiębiorcy albo powołany, ale nie ma jeszcze tego w CEIDG, to mogą go powołać najbliżsi członkowie rodziny.
Możliwe jest dziedziczenie udziałów w firmie przez małżonka przedsiębiorcy, spadkobiercę ustawowego lub testamentowego, a także zapisobiercę windykacyjnego. Ci ostatni muszą spełniać warunki określone w ogłoszonym testamencie, aby móc skorzystać z tej opcji.
Kto może być zarządcą sukcesyjnym?
Zarządcą sukcesyjnym może być zarówno bliska osoba przedsiębiorcy, jak i ktoś obcy. Wymogiem jest posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych oraz brak wydanego przeciwko niej prawomocnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Stanowisko to pełni się samodzielnie, ale jeśli pojawią się jakieś przeszkody, można wybrać innego zarządcę sukcesyjnego.
Zarządca sukcesyjny pracuje w imieniu własnym, ale na rachunek osób, którym przysługiwać będą prawa do przedsiębiorstwa w spadku. Może on samodzielnie podejmować decyzje związane z zarządzaniem jak i strategią firmy. Jednak dla działań przekraczających zwykły zarząd, takich jak sprzedanie ważnych elementów firmy, musi uzyskać decyzję osób uprawnionych. W razie braku takiej decyzji lub jej odmowy, można się ubiegać o pozytywne rozstrzygnięcie sądu.